Αν έπρεπε να διαλέξουμε μια διοργάνωση Euro της ιστορίας και να την ορίσουμε ως “το σημείο μηδέν” αυτή θα ήταν αναμφίβολα η διοργάνωση του 1996. Είναι η πρώτη διοργάνωση της ιστορίας όπου στην τελική φάση πήραν μέρος 16 ομάδες, στη μορφή δηλαδή που την ξέρουμε έως και σήμερα. Φυσικά αυτή η “πρωτοποριακή” διοργάνωση δε θα μπορούσε να έχει γίνει κάπου άλλου πέρα από την “πιο ποδοσφαιρική χώρα της Ευρώπης”, την Αγγλία!
Όπως είδαμε και σε προηγούμενη αφιερώματα, η διαμόρφωση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος πέρασε από διάφορα στάδια. Ξεκίνησε με τη συμμετοχή 4 ομάδων στην τελική φάση από το Euro του 1960 (ημιτελικά, τελικοί), στη συνέχεια αλλαξε μορφή και από του Euro του 1980, 8 ομάδες συμμετείχαν στο τουρνουά (2 γκρουπ των 4 ομάδων, ημιτελικά, τελικοί) ώσπου φτάσαμε στο “σωτήριον έτος 1996” όπου η διοργανώτρια UEFA, αποφάσισε ότι θα θεσπιστεί η συμμετοχή 16 ομάδων στην τελική φάση, κάτι που μένει αναλλοίωτο μέχρι και σήμερα.
Η διοργάνωση έλαβε χώρα στην Αγγλία, τη χώρα που ίσως το ποδόσφαιρο αγαπιέται όσο τίποτα άλλο. Και αυτό το καταλαβαίνει κανείς από τα αποτελέσματα. Η διοργάνωση βάσει αριθμών, ήταν η πιο πετυχημένη διοργάνωση της ιστορίας (συνολικοί θεατές και θεατές ανά παιχνίδι), ενώ έπρεπε να φτάσουμε στο 2012 για να σπάσουν τα συγκεκριμένα ρεκόρ.
Συνολικά οκτώ πόλεις, οκτώ γήπεδα, φιλοξένησαν τους αγώνες που άρχισαν στις 8 Ιουνίου 1996 και ολοκληρώθηκαν με το μεγάλο τελικό της 30ης Ιουνίου:
1. Γουέμπλεϊ, 76.567 – Λονδίνο
2. Ολντ Τράφορντ, 55.000 – Μάντσεστερ
3. Άνφιλντ, 42.373 – Λίβερπουλ
4. Βίλα Παρκ, 40.310 – Μπέρμιχαμ
5. Έλαντ Ρόουντ, 40.204 – Λιντς
6. Χίλσμπορο, 39.859 – Σέφιλντ
7. Σίτι Γκράουντ, 30.530 – Νότιγχαμ
8. Σεν Τζέιμς Παρκ, 36.649 – Νιούκαστλ
Μεγάλη νικήτρια της διοργάνωσης αναδείχθηκε η Γερμανία που κατέκτησε τον 3ο τίτλο της ιστορίας της! Νίκησε στον τελικό την Τσεχία, ενώ στον ημιτελικό είχε αποκλείσει την διοργανώτρια Αγγλία σ’ ένα επεισοδιακό ματς! Πρώτος σκορερ αναδείχτηκε ο μεγάλος Άγγλος φορ, Αλαν Σίρερ, ενώ στο τουρνουά έλαμψαν μεγάλα αστέρια της εποχής (Στόιτσκοφ, Ζάμερ, Γκασκόιν, Μπλαν, Σούκερ, Κλίνσμαν) αλλά και παίκτες που θα μας απασχολούσαν πολύ τα επόμενα χρόνια (Ζιντάν, Μαλντίνι, Ρουί Κόστα).
Προκριματική Φάση
Βασικός λόγος που η Uefa αποφάσισε την επέκταση του τουρνουά από τις 8 ομάδες στις 16, ήταν η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Από εκεί που στη λίστα της ομοσπονδίας υπήρχαν 33 ομάδες-χώρες, που λάμβαναν μέρος στις διοργανώσεις της, πλέον υπήρχαν 48! Έτσι, η ομοσπαιπονδία βρήκε την ευκαιρία να μεγαλώσει μια διοργάνωση που έτσι κι αλλιώς ήθελαν να επεκτείνουν αφού είχε αποδειχτεί απόλυτα κερδοφόρα!
Στην προκριματική φάση, συμμετείχαν συνολικά 47 ομάδες. Η Αγγλία ως διοργανώτρια πήρε την πρόκριση απευθείας. Χωρισμένες σε 8 γκρουπ (7 γκρουπ των 6 ομάδων και 1 γκρουπ των 5 ομάδων), έπαιξαν για την πρόκριση το 1994 και το 1995. Προκρίνονταν συνολικά 15 ομάδες. Οι 8 πρώτες από τους ομίλους, οι 6 καλύτερες δεύτερες, ενώ οι δυο χειρότερες δεύτερες έπαιζαν ένα νοκ άουτ παιχνίδι για να βγει η 16η ομάδα που θα συμπλήρωνε το παζλ της διοργάνωσης.
Αξίζει να σημειώσουμε, πως εδώ ήταν η πρώτη διοργάνωση (ή προκριματική φάση) της UEFA που θεσπίστηκε το βαθμολογικό σύστημα (3-1-0). Μέχρι και το Euro του 1992, η νίκη επιβραβεύονταν με 2 πόντους και η ισοπαλία με 1 πόντο.
Η Εθνική Ελλάδος, αγωνίστηκε στον 8ο όμιλο και τερμάτισε 3η πίσω από Σκωτία και Ρωσία με ρεκόρ 6-0-4.
Α’ Όμιλος: Ρουμανία, Γαλλία, Σλοβακία, Πολωνία, Ισραήλ, Αζερμπαϊτζάν (Ρουμανία -1η, Γαλλία -2η)
Β’ Όμιλος: Ισπανία Δανία, Βέλγιο, Π.Γ.Δ.Μ., Κύπρος, Αρμενά (Ισπανία -1η, Δανία -2η)
Γ’ Όμιλος: Ελβετία, Τουρκία, Σουηδία, Ουγγαρία, Ισλανδία (Ελβετία -1η, Τουρκία -2η)
Δ’ Όμιλος: Κροατία, Ιταλία, Λιθουανία, Ουκρανία, Σλοβενία, Εσθονία (Κροατία -1η, Ιταλία -2η)
Ε’ Όμιλος: Τσεχία, Ολλανδία, Νορβηγία, Λευκορωσία, Λουξεμβούργο, Μάλτα (Τσεχία -1η, Ολλανδία -2η)
ΣΤ’ Όμιλος: Πορτογαλία, Ιρλανδία, Β. Ιρλανδία, Αυστρία, Λετονία, Λιχνενστάιν (Πορτογαλία -1η, Ιρλανδία -2η)
Ζ’ Όμιλος: Γερμανία, Βουλγαρία, Γεωργία, Μολδαβία, Αλβανία, Ουαλία (Γερμανία -1η, Βουλγαρία -2η)
Η’ Όμιλος: Ρωσία, Σκωτία, Ελλάδα, Φινλανδία, Ν. Φαρόε, Σαν Μαρίνο (Ρωσία -1η, Σκωτία -2η)
Οι 8 πρώτες και οι 6 δεύτερες πλην Ολλανδίας και Ιρλανδίας, προκρίθηκαν στην τελική φάση. Η Ολλανδία και η Ιρλανδία ως οι δυο χειρότερες δεύτερες των ομίλων, έπαιξαν σε νοκ-άουτ ματς στο “Άνφιλντ” την πρόκριση, στις 13 Δεκεμβρίου 1995. Οι Ολλανδοί με 2 γκολ του Πάτρικ Κλάιφερτ προκρίθηκαν εν τέλει στην τελική φάση.
Τελική Φάση
Στην τελική φάση της διοργάνωσης που άρχισε στις 8 Ιουνίου με το παιχνίδι Αγγλία – Ελβετία και ολοκληρώθηκε στις 30 Ιουνίου με το μεγάλο τελικό του Γουέμπλει, δημιουργήθηκαν 4 όμιλοι των τεσσάρων ομάδων. Οι δυο πρώτοι από κάθε όμιλο περνούσαν στην επόμενη φάση.
Α’ Όμιλος: Αγγλία, Ολλανδία, Σκωτία, Ρωσία (Προκρίθηκαν Αγγλία και Ολλανδία)
Β’ Όμιλος: Γαλλία, Ισπανία, Βουλγαρία, Ρουμανία (Προκρίθηκαν Γαλλία και Ισπανία)
Γ’ Όμιλος: Γερμανία, Τσεχία, Ιταλία, Ρωσία (Προκρίθηκαν Γερμανία και Τσεχία)
Δ’ Όμιλος: Πορτογαλία, Κροατία, Δανία, Τουρκία (Προκρίθηκαν Πορτογαλία και Κροατία)
Προημιτελικά
Στα προημιτελικά η Αγγλία προκρίθηκε επί της Ισπανίας στα πέναλτι, όπως και η Γαλλία επί της Ολλανδίας. Η Γερμανία νίκησε με 2-1 την Κροατία και η Τσεχία απέκλεισε με 1-0 την Πορτογαλία. Έτσι, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Τσεχία θα αποτελούσαν την τελική τετράδα της διοργάνωσης.
Αγγλία – Ισπανία 0-0 (4-2 στα πέναλτι) (Στάδιο Γουέμπλεϊ)
Γαλλία – Ολλανδία 0-0 (5-4 στα πέναλτι) (Στάδιο Άνφιλντ)
Γερμανία – Κροατία 2-1 (Στάδιο Ολντ Τράφορντ)
Τσεχία – Πορτογαλία 1-0 (Στάδιο Βίλα Παρκ)
Ημιτελικά
Στον πρώτο ημιτελικό, η Τσεχία απέκλεισε τη Γαλλία με 6-5 στα πέναλτι (0-0 κανονική διάρκεια). Έτσι, οι Τσέχοι έφτασαν σε μεγάλο τελικό Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος μετά το 1976 όταν και κατέκτησαν το τρόπαιο ως (ως Τσεχοσλοβακία τότε).
Τσεχία – Γαλλία 0-0 (6-5 στα πέναλτι) (Στάδιο Όλντ Τράφορντ)
Στον 2ο ημιτελικό της διοργάνωσης, η Γερμανία απέκλεισε και αυτή με 6-5 στα πέναλτι την διοργανώτρια Αγγλία. Ο κανονικός αγώνας και η παράταση έληξαν με 1-1. Ο Σίρερ είχε ανοίξε το σκορ για τους Άγγλους και ο Κουντζ είχε ισοφαρίσει μετά από λίγο. Ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ ήταν ο μοιραίος παίκτης των Άγγλων που αστόχησε στο τελευταίο πέναλτι. Μετά τον αγώνα σημειώθηκαν μεγάλης έκτασης επεισόδια από Άγγλους χούλιγκαν που άρχισαν να “ξεσπούν” στα γερμανικής προέλευσης περιπολικά!
Γερμανία – Αγγλία 1-1 (6-5 στα πέναλτι) (Στάδιο Γουέμπλεϊ)
Μεγάλος Τελικός
Στο μεγάλο τελικό της διοργάνωσης, η Γερμανία κέρδισε στην παράταση με 2-1 την Τσεχία. Ο Όλιβερ Μπίρχοφ ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής των “πάντσερ” αφού σκόραρε και τα δυο γκολ της ομάδας του. Τόσο στην κανονική διάρκεια, αφού ισοφάρισε το γκολ του Πάτρικ Μπέργκερ, όσο και στην παράταση που πέτυχε το “Χρυσό Γκολ”. Αυτό ήταν και το πρώτο “Χρυσό Γκολ” στην ιστορία της διοργάνωσης. Άλλωστε μια διοργάνωση με τόσες καινοτομίες δεν μπορούσε να κριθεί με κάποιον άλλο τρόπο.
Γερμανία – Τσεχία 2-1 (Στάδιο Γουέμπλεϊ)