Οι Ρεάλ Μαδρίτης, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Μακάμπι, αλλά και ο Παναθηναϊκός, είναι οι πρωταγωνιστές της Ευρωλίγκας ή του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης, όπως ονομαζόταν παλιότερα. Φυσικά, τρεις κατακτήσεις μετράει ο Ολυμπιακός, ενώ στον τελικό έχει φτάσει μία φορά και η ΑΕΚ. Πάμε να δούμε τι ακριβώς έχει γίνει στους πενήντα τελικούς που έχουν διεξαχθεί.
Δες εδώ τις αποδόσεις για τους φετινούς αγώνες της Euroliga1958 – 1969 Υπαρκτός Σοσιαλισμός, ΤΣΣΚΑ Μόσχας και Ρεάλ
Το 1958 διεξήχθη για πρώτη φορά ευρωπαϊκός τελικός στο κύπελλο πρωταθλητριών μπάσκετ. Πρώτη κάτοχος του τροπαίου ήταν η Ρίγα από τη Λετονία, επικρατώντας σε διπλό τελικό, της Ακαντέμικ Σόφιας από τη Βουλγαρία. Μέχρι το 2001, ο θεσμός παρέμεινε με την ονομασία, κύπελλο Πρωταθλητριών, ενώ από κει και πέρα, τη διοργάνωση ανέλαβε μια ιδιωτική επιχείρηση, η Euroleague, κάνοντας το προϊόν πολύ θελκτικό.
Ο τελικός του 1958 επαναλήφθηκε και την επόμενη χρονιά, με τη Ρίγα να παίρνει πάλι το τρόπαιο, ενώ το 1960, η Ρίγα κατέκτησε για τρίτη φορά το κύπελλο, αλλά κόντρα στη Ντιναμό Τυφλίδας. Η πρώτη φορά που η Ρίγα έχασε το τρόπαιο ήταν το 1961, από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, που έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διοργάνωση. Το 1962, έγινε για πρώτη φορά μονός τελικός, στη Γενεύη, με την Ντιναμό Τυφλίδας να κερδίζει τη Ρεάλ Μαδρίτης.
Το 1963 ήταν η πρώτη φορά που η ΤΣΣΚΑ Μόσχας πήρε το βαρύτιμο τρόπαιο, στον τελικό με τη Ρεάλ Μαδρίτης. Η Ρεάλ κέρδισε με 17 πόντους το πρώτο ματς, η ΤΣΣΚΑ κέρδισε επίσης με 17 το δεύτερο και χρειάστηκε τρίτο ματς, στο οποίο κέρδισε με 19 πόντους διαφορά η ρωσική ομάδα. Τα δύο πρώτα τρόπαια της, η Ρεάλ τα πανηγύρισε το 1964 και το 1965, κόντρα στην Μπρνο και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας αντίστοιχα.
Το 1966, παίρνει το τρόπαιο για πρώτη φορά, μια ιταλική ομάδα. Ήταν η Σιμεντάλ Μιλάνο, η οποία επικράτησε με 77-72 της Σλάβια Πράγας. Το 1967 και το 1968, κυριάρχησε και πάλι η Ρεάλ, πρώτα κόντρα στην Σιμεντάλ Μιλάνο και στη συνέχεια κατά της Μπρνο. Το τελευταίο κύπελλο της δεκαετίας του 60, το πήρε η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, σε ένα φοβερό τελικό, με 103-99 επί της Ρεάλ.
1970 – 1979 Βαρέζε, Γιούγκοι και Μακάμπι
Το 1970, ξεκινάει μια αυτοκρατορία στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, τη δεκαετία του 70, αυτή της Βαρέζε. Η ιταλική ομάδα κερδίζει στον τελικό την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 79-74 και αρχίζει η κυριαρχία της. Είναι χαρακτηριστικό, πως η συγκεκριμένη ομάδα συμμετείχε σε όλους τους τελικούς της διοργάνωσης, αυτή τη δεκαετία.
Το 1971, η ΤΣΣΚΑ Μόσχας επιστρέφει στην κορυφή, παίρνοντας τη ρεβάνς για την προηγούμενη σεζόν, κόντρα στη Βαρέζε. Οι Ιταλοί παίρνουν και πάλι το τρόπαιο το 1972 και για πρώτη φορά στον τελικό θα δούμε μια ομάδα από τη Γιουγκοσλαβία, την πασίγνωστη Γιουγκοπλάστικα. Το 1973 στη Λιέγη, η Βαρέζε κερδίσει την ΤΣΣΚΑ Μόσχας και στέφεται πρωταθλήτρια Ευρώπης για τρίτη φορά στην ιστορία της, ενώ την επόμενη χρονιά, η Ρεάλ Μαδρίτης παίρνει τη σκυτάλη, επικρατώντας στον τελικό, της ιταλικής ομάδας.
Το Βαρέζε – Ρεάλ ήταν ο τελικός τα δύο επόμενα χρόνια, με τους Ιταλούς να παίρνουν το τρόπαιο δύο συνεχόμενες φορές. Το 1977 βρίσκουμε σε τελικό για πρώτη φορά, ένα άλλο μεγαθήριο του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τη Μακάμπι. Μάλιστα, οι Ισραηλινοί παίρνουν και το τρόπαιο, κερδίζοντας την Βαρέζε. Η ιταλική ομάδα θα χάσει και τους δύο επόμενους τελικούς, από τις Ρεάλ Μαδρίτης και Μπόσνα, αντίστοιχα.
1980 – 1989 Γιουγκοσλάβοι και Ιταλοί κυριαρχούν
Το πρώτο τρόπαιο αυτής της δεκαετίας το πήρε η Ρεάλ Μαδρίτης, επικρατώντας στον τελικό της Μακάμπι. Όμως, οι Ισραηλινοί πήγαν στον τελικό και την επόμενη χρονιά και πήραν το δεύτερο τρόπαιό στην ιστορία τους, κόντρα στην Μπολόνια. Η Καντού ήταν η θριαμβεύτρια τα δύο επόμενα χρόνια. Πρώτα κόντρα στην Μακάμπι το 1982 και στη συνέχεια κόντρα στο Μιλάνο, το 1983. Αυτός ήταν και ο πρώτος “εμφύλιος” σε τελικό του ευρωπαϊκού μπάσκετ (υπάρχαν και τελικοί μεταξύ Σοβιετικών ομάδων, αλλά είναι κάτι διαφορετικό).
Το 1984, η Ρόμα επικράτησε της Μπαρτσελόνα, ενώ το 1985 και το 1986, η Τσιμπόνα κυριάρχησε, κόντρα σε Ρεάλ Μαδρίτης και Ζαλγκίρις αντίστοιχα. Τα επόμενα τρία χρόνια, η Μακάμπι πήγε τρεις φορές στον τελικό, αλλά δεν κατάφερε να πάρει, ούτε ένα κύπελλο. Το 1987 και το 1988 έχασε από το Μιλάνο, ενώ το 1989, από την Γιουγκοπλάστικα. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως συμμετοχή στα φάιναλ φορ είχε ο μεγάλος Άρης του Γκάλη, του Γιαννάκη και του Ιωαννίδη, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει μέχρι το μεγάλο τελικό.
1990 – 1999 Ελληνικό χρώμα και οι πρώτες κούπες
Από το 1990 και μέχρι τη διάλυση της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, το μπάσκετ των “πλάβι” κυριαρχεί. Το 1990 η Γιουγκοπλάστικα κερδίζει την Μπαρτσελόνα με 72-67, το 1991 η Ποπ 84′ (ίδια ομάδα με τη Γιουγκοπλάστικα) επικρατεί πάλι της Μπαρτσελόνα με 70-65, ενώ το 1992, η Παρτιζάν έμελλε να γίνει η τελευταία ομάδα από τη Γιουγκοσλαβία, μέχρι σήμερα, που πήρε ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο. Το κατέκτησε κόντρα στην ισπανική Χουβεντούτ.
Το 1993, σε ένα φάιναλ φορ που συμμετείχε και ο ΠΑΟΚ, η Λιμόζ του Μπόζα Μάλκοβιτς αναδείχτηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης. Αντίπαλός της ήταν η Μπενετόν Τρεβίζο. Από εκείνη τη χρονιά και σχεδόν μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 90, κυριάρχησαν τα αμυντικά στυλ μπάσκετ, με χαμηλά σκορ και θιασώτες τους Γιάννη Ιωαννίδη και Μπόζα Μάλκοβιτς. Το 1994 και το 1995, ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός βρέθηκαν στο φάιναλ φορ, με τους “ερυθρόλευκους” να κερδίζουν ισάριθμες φορές το “τριφύλλι”, αλλά να χάνουν τους τελικούς από τις Μπανταλόνα και Ρεάλ Μαδρίτης αντίστοιχα.
Το 1996, μια ελληνική ομάδα κατακτά για πρώτη φορά το κορυφαίο ευρωπαϊκό τρόπαιο. Ήταν ο Παναθηναϊκός, που κέρδισε την Μπαρτσελόνα στο Παρίσι, με σκορ 67-66 και την απίθανη τάπα του Βράνκοβιτς τέσσερα δευτερόλεπτα πριν τη λήξη (το καλάθι έπρεπε να μετρήσει, αλλά νωρίτερα έχει “σφαγιαστεί” ο Παναθηναϊκός). Το 1997, πάλι η κούπα πάει σε ελληνικά χέρια. Ο Ολυμπιακός παίρνει το πρώτο του κύπελλο, κόντρα στην Μπαρτσελόνα, στη Ρώμη. Με προπονητή Ντούντα Ίβκοβιτς και αρχιμαέστρο, Ντέιβιντ Ρίβερς.
Το 1998, η ΑΕΚ έχασε στον τελικό από την Κίντερ Μπολόνια, με 58-44. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που ο Γιάννης Ιωαννίδης βρέθηκε σε φάιναλ φορ μεγάλης ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Αξέχαστο το τρίποντο του Μπάνε Πρέλεβιτς στον ημιτελικό με την Μπενετόν Τρεβίζο του Ομπράντοβιτς. Το 1999, η Κίντερ Μπολόνια ξαναπάει στον τελικό, αλλά βρίσκει μπροστά της την εκπληκτική Ζαλγκίρις. Οι Λιθουανοί παίρνουν το τρόπαιο, με σκορ 82-74.
2000 – 2009 Παναθηναϊκός και Μακάμπι κυριαρχούν
Στην… αυγή του Μιλένιουμ, ο Παναθηναϊκός παίρνει το δεύτερο κύπελλό του, κόντρα στην Μακάμπι, μέσα στη Θεσσαλονίκη. Το 2001, υπήρξε διάσπαση της διοργάνωσης, με την κόντρα της ULEB και της FIBA. Στον τελικό της Σουπρολίγκα, ο Παναθηναϊκός έχασε από τη Μακάμπι με 81-67, ενώ σε αυτόν της Ευρωλίγκας, η Κίντερ Μπολόνια επικράτησε, σε σειρά τελικών, με 3-2 επί της Ταού.
Το 2002, ο Παναθηναϊκός πέτυχε τη σπουδαιότερη επιτυχία της ιστορίας του. Ανήμερα του Πάσχα, επικράτησε της Κίντερ Μπολόνια, μέσα στην Ιταλία, παίρνοντας το τρίτο τρόπαιο. Το 2003, η Μπαρτσελόνα παίρνει επιτέλους ένα κύπελλο, μετά από πολλούς αποτυχημένους τελικούς, επικρατώντας της Μπενετόν Τρεβίζο, μέσα στη Βαρκελώνη. Το 2004 και το 2005, υπάρχει η κυριαρχία της Μακάμπι, που πήρε δύο κούπες, κόντρα σε Μπολόνια και Ταού αντίστοιχα.
Τα επόμενα τέσσερα χρόνια, η ΤΣΣΚΑ Μόσχας και ο Παναθηναϊκός εναλλάσσονταν στους τίτλους, με τη ρωσική ομάδα να είναι και στους τέσσερις τελικούς. Το 2006, η ΤΣΣΚΑ επικράτησε της Μακάμπι με 73-69, ενώ το 2007, ο Παναθηναϊκός επέστρεψε στην κορυφή, με το 93-91 επί της ΤΣΣΚΑ, μέσα στην Αθήνα. Εκπληκτικός ο Παπαλουκάς, που πήγε να πάρει το κύπελλο μόνος του.
Το 2008, ο τελικός είναι ίδιος ακριβώς με το 2006 και πάλι με νικητή την ΤΣΣΚΑ επί της Μακάμπι. Το 2009 στο Βερολίνο, ο Παναθηναϊκός αποκλείει τον Ολυμπιακό στον ημιτελικό και παίρνει το τρόπαιο κόντρα στην ΤΣΣΚΑ, με 73-71.
2010 – 2018 Ο Kill Bill και η εμφάνιση των Τούρκων
To 2010, o Ολυμπιακός πήγε στον τελικό της Ευρωλίγκας, αλλά έχασε από την Μπαρτσελόνα, με 86-68. Μία χρονιά αργότερα, ο Παναθηναϊκός πήρε το πιο εύκολο τρόπαιο της ιστορίας του, με 78-70 επί της Μακάμπι. Αυτός έμελλε να είναι και ο τελευταίος ευρωπαϊκός τίτλος του Παναθηναϊκού έως σήμερα, με τον οποίο απέκτησε και το προσωνύμιο, “εξάστερος”.
Το 2012, ο Ίβκοβιτς έχει επιστρέψει στον Ολυμπιακό, ενώ αρχηγός του είναι πλέον ο Βασίλης Σπανούλης. Ο Ντούντα έχει αρχίσει να φτιάχνει έναν κορμό, με τους Σλούκα, Μάντζαρη και Παπανικολάου, να είναι τα πιτσιρίκια που… έρχονται. Σε έναν αξέχαστο τελικό, που όμοιό του δεν έχουμε ξαναδεί, οι “ερυθρόλευκοι” κέρδισαν με 62-61 την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, χάρη σε καλάθι του Πρίντεζη στο τελευταίο δευτερόλεπτο. Να σημειωθεί πως η ρωσική ομάδα κέρδιζε με 17 πόντους διαφορά στο τέλος της τρίτης περιόδου.
Το 2013, ο Ίβκοβιτς έχει αποχωρήσει και οι αφοι Αγγελόπουλοι, δίνουν την ευκαιρία στον Γιώργο Μπαρτζώκα. Ο Έλληνας τους βγάζει “ασπροπρόσωπους” και ο Ολυμπιακός παίρνει ξανά την Ευρωλίγκα, με 100-88 επί της Ρεάλ Μαδρίτης. Εκπληκτικός ο Βασίλης Σπανούλης, με πέντε τρίποντα, ενώ ο Βαγγέλης Ιωάννου της ΕΡΤ του δίνει το προσωνύμιο, “kill Bill”.
Το 2014, η Μακάμπι κάνει την έκπληξη, αφού πάει ως αουτσάιντερ στο φάιναλ φορ και με το δίδυμο Ρίκι Χίκμαν και Ταϊρίς Ράις, κερδίζει στον τελικό τη Ρεάλ Μαδρίτης με 98-86. Το 2015, ο Ολυμπιακός φτάνει σε άκομη ένα τελικό, αλλά τυγχάνει να παίζει με τη Ρεάλ, μέσα στη Μαδρίτη. Οι Ισπανοί κέρδισαν σχετικά εύκολα, με 78-59. Το 2016, ο Ομπράντοβιτς καταφέρνει μετά από χρόνια να επανέλθει σε έναν τελικό, αλλά η Φενέρμπαχτσέ χάνει από την ΤΣΣΚΑ με 101-96.
Το 2017, ο Ολυμπιακός καταφέρνει και πάλι να πάει στον τελικό, αλλά πάλι πέφτει πάνω στη διοργανώτρια. Η Φενέρμπαχτσέ είναι ανίκητη στο γήπεδο της και επικρατεί της ελληνικής ομάδας με 80-64. Το 2018, η Φενέρμπαχτσέ φτάνει για τρίτη σερί χρονιά στον τελικό, αλλά χάνει από τη Ρεάλ του Ντόντσιτς, με 85-80.
Συνολικά, η πρώτη οκτάδα σε κατακτήσεις τροπαίων έχει ως εξής:
1. Ρεάλ Μαδρίτης 10
2. ΤΣΣΚΑ Μόσχας 7
3. Παναθηναϊκός 6
4. Μακάμπι 6
5. Βαρέζε 5
6. Ολυμπιακός 3
7. Μιλάνο 3
8. Ρίγα και Σπλιτ από 3.