Στην ιστορία του ποδοσφαίρου δεν ήταν λίγες οι φορές που μια ομάδα μεγάλου μεγέθους αναγκάστηκε να αγωνιστεί σε χαμηλότερη κατηγορία, εξαιτίας μιας άσχημης αγωνιστικής περιόδου ή κάποιας εξωαγωνιστικής αιτίας.
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Γιουβέντους, Μίλαν Ρίβερ Πλέιτ είναι κάποια από τα παγκόσμια… μεγαθήρια που κάποια στιγμή έχουν γράψει μαύρες σελίδες στην ιστορία τους και σίγουρα οι φίλαθλοί τους θα ήθελαν να ξεχάσουν. Περίπτωση ανάλογου μεγέθους, εξάλλου, για τα ελληνικά δεδομένα αποτέλεσε η ΑΕΚ, η οποία εν μέσω τεράστιων οικονομικών προβλημάτων τη σεζόν 2012/2013 υποβιβάστηκε στην Γ’ Εθνική. Πάμε να δούμε τους πιο σημαντικούς υποβιβασμούς κορυφαίων συλλόγων στην ιστορία του ποδοσφαίρου.
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (1974)
Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γιουνάιτεντ δεν είχε τη σταθερότητα που ξέρουμε και είχε υποβιβαστεί ήδη 4 φορές. Ήταν μάλιστα και η πρώτη ομάδα στην ιστορία του αγγλικού πρωταθλήματος που υποβιβάστηκε στη δεύτερη κατηγορία τη σεζόν 1893/1894 ως Νιούτον Χιθ. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι υποβιβασμοί του 1921/1922 και του 1930/1931. Το 1936/1937 επέστρεψε στη μεγάλη κατηγορία, όμως έπεσε αμέσως και ξαναανέβηκε πάλι για να ξεκινήσει η κυριαρχία της μετά τη λήξη του πολέμου. Η τραγωδία του Μονάχου μπορεί να διέλυσε την τρομερή ομάδα των “μπέμπηδων”, όμως ο Ματ Μπάσμπι ήταν αυτός που κράτησε ψηλά το σύλλογο και μάλιστα βοήθησε να στεφθεί και πρωταθλητής Ευρώπης το 1968. Μετά την αποχώρησή του, όμως, οι “κόκκινοι διάβολοι” πήραν την… κάτω βόλτα για τα καλά και έφτασαν να αγωνίζονται για την παραμονή τους στην κατηγορία. Δύο αγώνες πριν το τέλος της σεζόν 1973-1974, η Γιουνάιτεντ χρειαζόταν 2 νίκες και ταυτόχρονα ήττα της Μπέρμιγχαμ για να παραμείνει όρθια. Η Μπέρμιγχαμ νίκησε και ο άλλοτε παίκτης της, Ντένις Λο που πλέον βρισκόταν στη μισητή Σίτι, σφράγισε τον υποβιβασμό της με γκολ-τακουνάκι.
Μίλαν (1981)
Το “Totonero” ήταν το πρώτο μεγάλο στοιχηματικό σκάνδαλο που έλαβε χώρα στην Ιταλία, διαμορφώνοντας αποτελέσματα σε αγώνες της Serie A και της Serie B. “Εγκέφαλοι” ήταν οι μικροεπιχειρηματίες Άλβαρο Τρίνκα και Μάσιμο Κρουτσιάνι, οι οποίοι συγκεντρώνονταν στο εστιατόριο του πρώτου με αρκετούς ποδοσφαιριστές της Λάτσιο, αποφασίζοντας να στήνουν παιχνίδια. Το κύκλωμα επεκτάθηκε σε περισσότερες ομάδες, όμως υπήρξαν και οι… παραφωνίες που έφεραν την απώλεια περιουσιών όταν δεν έρχονταν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αυτό είχε αποτέλεσμα, κάποια στιγμή ο Τρίνκα να πάει στην αστυνομία και να ομολογήσει τα πάντα. Τότε, ήταν θέμα χρόνου να συλληφθούν όλοι οι συνεργοί (συνολικά 33 ποδοσφαιριστές και 5 άτομα ακόμα) και να κινηθούν οι εξελίξεις όσον αφορά τις ομάδες. Η πρωταθλήτρια του 1979, Μίλαν, μαζί με τη Λάτσιο υποβιβάστηκαν στη Serie B, οι Αβελίνο, Μπολόνια, Περούτζια (Serie A), Παλέρμο, Τάραντο (Serie B) έχασαν 5 βαθμούς από το πρωτάθλημα της σεζόν 1980/1981.
Μαρσέιγ (1994)
Τέσσερις σερί τίτλους στη Γαλλία μετρούσε η Μαρσέιγ και βρισκόταν μια ανάσα από τον πέμπτο αρκεί να επικρατούσε της Βαλενσιέν. Ενόψει του τελικού του Τσάμπιονς Λιγκ απέναντι στη Μίλαν, ο πανίσχυρος πρόεδρος της Μπερνάρ Ταπί μέσω του Ζαν Ζακ Εϊντελί έπιασε τον Ζακ Γκλασμάν και έταξε χρήματα σε αυτόν και στους Χόρχε Μπουσουτσάγα και Κριστόφ Ρομπέρ. ώστε να παίξουν ήρεμα χωρίς να τραυματίσουν κάποιον Μασσαλό. Έτσι κι έγινε, παίρνοντας τη νίκη με 1-0 και ταυτόχρονα τον τίτλο, ενώ λίγες μέρες αργότερα η Μαρσέιλ στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, επικρατώντας με 1-0 επί της Μίλαν. Παρ’ όλα αυτά, ο Γκλασμάν είπε στον τεχνικό του Μπόρο Πρίμορατς την αλήθεια και ο τελευταίος πήγε στις αρχές. Έτσι, το σκάνδαλο βγήκε στην επιφάνεια και άρχισαν να πέφτουν οι ποινές. Η UEFA την απέβαλε από το Σούπερ Καπ Ευρώπης, το Διηπειρωτικό και το επόμενο Champions League. Στις 22 Σεπτεμβρίου, η γαλλική ομοσπονδία αφαιρεί τον τίτλο και τιμωρεί με αποβολή από το χώρο τον Ταπί και τον διευθυντή του συλλόγου Ζαν Πιερ Μπερνέ. Στις 22 Απριλίου του ίδιου έτους, η Μαρσέιγ υποβιβάζεται στη Λιγκ 2, αν και τερμάτισε στη δεύτερη θέση.
Γιουβέντους (2006)
Σωστά μαντέψατε! Προς το τέλος της σεζόν 2005/2006 κι άλλο σκάνδαλο… έσκασε στην Ιταλία! Αυτήν τη φορά ονομάστηκε Calciopoli και είχε να κάνει με επικοινωνία παραγόντων πολλών ομάδων με διαιτητές, ασκώντας τους επιρροή για ευνοϊκότερα σφυρίγματα. Υποκλάπηκαν πολλές τηλεφωνικές συνομιλίες και τελικά η εισαγγελία της Νάπολι ανακάλυψε πως εγκέφαλος του κυκλώματος ήταν ο γενικός διευθυντής της Γιουβέντους Λουτσιάνο Μότζι. Οι αποφάσεις πάρθηκαν βιαστικά, όμως η πιο σημαντική από αυτές ήταν ο υποβιβασμός της Γιουβέντους στη Serie B και η αφαίρεση των δύο τελευταίων τίτλων που είχε κατακτήσει. Πρόκειται για την πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία των “μπιανκονέρι”.
Κορίνθιανς (2007)
Mία από τις μεγαλύτερες ομάδες της Λατινικής Αμερικής, η οποία το 2000 κατέκτησε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων της ιστορίας της, έφτασε λίγα χρόνια αργότερα, λόγω άσχημων χειρισμών των διοικήσεων της να υποβιβαστεί στη δεύτερη κατηγορία. Το κακό ξεκίνησε με την είσοδο στα διοικητικά της πολυεθνικής MSI, η οποία συμφώνησε να παρέχει χρηματική υποστήριξη για 10 χρόνια, με αντάλλαγμα τα δικαιώματα παικτών και μερίδιο από μεταγραφες. Ήρθαν παίκτες όπως οι Κάρλος Τέβες, Χαβιέρ Μαστσεράνο και Κάρλος Αλμπέρτο, με προπονητή τον Ντανιέλ Πασαρέλα, όμως ο τελευταίος αποχώρησε λόγω άσχημων αποτελεσμάτων και τότε η ομάδα στέφθηκε πρωταθλήτρια. Όταν όμως ήρθαν οι πρώτες αποτυχίες, η διοίκηση της ομάδας αποφάσισε να διακόψει τη συνεργασία με την MSI και ο σύλλογος κατέχοντας μικρό μέρος των δικαιωμάτων των παικτών αδυνατούσε να αποπληρώσει χρέος ύψους 42 εκάτ. ευρώ! Την τελευταία αγωνιστική της σεζόν 2006/2007, η “τιμάο” βρισκόταν μόλις ένα βαθμό πάνω από τη γραμμή του υποβιβασμού, όμως η ισοπαλία 1-1 με τη Γκρέμιο και η νίκη της Γκόιας 2-1 επί της Ιντερνασιονάλ οδήγησε τον σύλλογο στη Serie B.
Ρίβερ Πλέιτ (2011)
Φυσικά και δε θα μπορούσε να λείπει από αυτήν τη λίστα η Ρίβερ Πλέιτ. Στο Απερτούρα του 2008 τερμάτισε ουραγός για πρώτη φορά στην ιστορία της, όμως το γνωστό υποβιβασμού του αργεντίνικου πρωταθλήματος με τον μέσο όρο των τριών τελευταίων σεζόν την κράτησε στη μεγάλη κατηγορία. Όμως, η κρίση στην ομάδα κράτησε παραπάνω και έτσι 2,5 χρόνια μετά έδωσε μπαράζ παραμονής απέναντι στη Μπελγράνο. Στην Κόρδοβα ηττήθηκε 2-0 και στο Μπουένος Άιρες το 1-1 την έστειλε στη δεύτερη κατηγορία για πρώτη φορά στην ιστορία της. Τα επεισόδια ήταν αναπόφευκτα στο δεύτερο μπαράζ, ενώ το ρόστερ πωλήθηκε από εδώ και από εκεί εξαιτίας των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων. Ευτυχώς για όλους η περιπέτεια στη χαμηλότερη κατηγορία κράτησε μόλις μία σεζόν, όπου τερμάτισε πρώτη στη Nacional B και προβιβάστηκε ξανά στην Primera Division.
Ρέιντζερς (2012)
Το καλοκαίρι του 2012 ήταν το πιο… μαύρο στην ιστορία της Ρέιντζερς, της πιο επιτυχημένης ομάδας του σκοτσέζικου ποδοσφαίρου. Και αυτό γιατί τα οικονομικά προβλήματα που είχαν φανεί λίγα χρόνια νωρίτερα έφτασαν στο… απροχώρητο. Πιο συγκεκριμένα, το Φεβρουάριο του 2012, η διοίκηση της ομάδας προσπάθησε να έρθει σε διακανονισμό με την εφορεία για χρέη ύψους κάτι λιγότερο από 11 εκατ. ευρώ, όμως οι διαπραγματεύσεις δεν τελεσφόρησαν με αποτέλεσμα να αφαιρεθούν δέκα βαθμοί από το πρωτάθλημα. Επίσης, επειδή δεν δημοσιεύτηκε ο ισολογισμός του 2011, αυτό οδήγησε στη μη αδειοδότηση για την Ευρώπη τη σεζόν 2012/2013, όμως τα χειρότερα δεν είχαν έρθει ακόμα. Τον Απρίλιο όλα έδειξαν πως το πραγματικό χρέος έφτανε τα… 156 εκατ. ευρώ! Πραγματικά δυσβάσταχτο ποσό και για το λόγο αυτό, το γήπεδο και όλα τα περιουσιακά στοιχεία του συλλόγου πέρασε στα χέρια του Τσαρλς Γκριν έναντι μονάχα 6,4 εκατ. ευρώ. Η νέα εταιρεία αιτήθηκε τη συμμετοχή της στην Premier League, όμως αυτό δεν έγινε δεκτό. Αντιθέτως, τη δέχτηκε η Football League, η οποία την τοποθέτησε στην 4η κατηγορία.
ΑΕΚ (2013)
Για το τέλος κρατήσαμε μια πιο γνωστή -τουλάχιστον στον ελληνικό χώρο- υπόθεση υποβιβασμού μεγάλης ομάδας. Από τη σεζόν 2011/2012 τα οικονομικά προβλήματα και τα χρέη είχαν κάνει ήδη την εμφάνισή τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα στην αρχή της επόμενης περιόδου, η διοίκηση να λύσει όλα τα μεγάλα συμβόλαια και να προχωρήσει σε δραματική μείωση του μπάτζετ για να μπορέσει να επιβιώσει. Η αγωνιστικη πορεία της “Ένωσης” ήταν τραγική, μένοντας ουραγός σε όλο τον πρώτο γύρο. Στο δεύτερο γύρο η ομάδα πήρε σημαντικούς βαθμούς και ξέφυγε κάπως, όμως δύο αγωνιστικές πριν το τέλος ήθελε μόνο νίκη απέναντι στον Πανθρακικό εντός έδρας για να σωθεί. Το αυτογκόλ που δέχθηκε στο 87′ εξαγρίωσε αρκετούς οπαδούς, οι οποίοι μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο και ανάγκασαν το διαιτητή να διακόψει το ματς. Την τελευταία αγωνιστική, όμως, μπήκε και επίσημα η… ταφόπλακα, καθώς με την ήττα 1-0 από τον Ατρόμητο, η ΑΕΚ θα αποχαιρετούσε την πρώτη κατηγορία για πρώτη φορά στην ένδοξη ιστορία της. Λόγω των μεγάλων οικονομικών οφειλών αποφασίστηκε να μην αγωνιστεί στη δεύτερη κατηγορία, αλλά στην τρίτη και να χρεοκοπήσει ως Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία, ώστε να απαλλαγεί από το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της. Την ομάδα ανέλαβε ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μελισσανίδης, με τον οποίο όχι μόνο ξαναεπέστρεψε στην Σούπερ Λίγκα, αλλά πέρσι (2018) κατέκτησε μάλιστα και τον τίτλο.